CÁCH LÀM IELTS READING: DẠNG CÂU HỎI NOT-IN-ORDER

Dạng bài NOT-In-Order là một dạng bài khó và hiện xuất hiện khá nhiều trong bài thi IELTS Reading, đôi khi chiếm hơn 50% tổng số câu hỏi. 

Trong bài viết này, thầy sẽ hướng dẫn các bạn chi tiết các bước để thực hiện dạng bài này, từ đó các bạn có thể nắm phần nào cách làm IELTS Reading và tự luyện tại nhà để đạt được band điểm cao như mong muốn.

Lời nói đầu về dạng bài NOT-In-Order

Trong bài thi IELTS Reading, các bạn phải đối mặt với một dạng câu hỏi có thể khiến chúng ta mất tập trung và tốn nhiều công sức để khoanh vùng đáp án, đó là dạng câu hỏi NOT-In-Order.

So với dạng câu hỏi In-Order, khi đáp án xuất hiện theo thứ tự từ trên xuống dưới thì trong dạng câu hỏi NOT-In-Order, thứ tự của câu hỏi và trật tự đáp án trong bài không hoàn toàn có sự tương đồng.

Thầy ví dụ:

• Câu hỏi số 15 (Paragraph A) là câu đầu tiên trong phần Matching Heading (nối tiêu đề), nhưng đáp án lại là lựa chọn số VIII đứng cuối trong danh sách tiêu đề cho sẵn trong bài.
• Từ câu số 27-30 trong phần Information Matching (nối thông tin) thì đoạn văn chứa thông tin của câu 30 có khi lại đứng trước đoạn văn chứa thông tin của câu số 27.

Về tần suất xuất hiện, dạng câu hỏi NOT-In-Order thường được trải đều trong các phần thi, có tỉ lệ nhỉnh hơn dạng câu hỏi in-order và chiếm trên 50% số câu hỏi.

Theo thầy thì có thể trong tương lai, dạng câu hỏi kiểu này sẽ phổ biến hơn để tăng tính thử thách và phù hợp với nhu cầu trong thực tế học thuật.

Về độ khó, thầy cho rằng độ khó của dạng câu hỏi NOT-In-Order không nhỉnh hơn đáng kể so với dạng câu hỏi In-Order nếu các bạn chuẩn bị, học và luyện thi đúng cách.

Mục đích của dạng bài NOT-In-Order

Dạng câu hỏi này không chỉ kiểm tra độ nhạy của bạn với từ khóa (keywords) mà còn kiểm tra tốc độ cũng như sự tập trung và kỹ năng ghi nhớ tạm thời (short-term memory) vì các bạn phải đọc qua nhiều phần mới xác định được từ khoá và định vị vùng chứa đáp án. 

Những kỹ năng Reading ở dạng câu hỏi này rất chuyên sâu và là bước đệm quan trọng, giúp bạn thành công trong môi trường học thuật bậc đại học và sau đại học ở các nước phương Tây. 

Nếu bạn hiểu rõ nguyên tắc tiếp cận, cách làm IELTS Reading và làm tốt dạng câu hỏi này thì bạn hoàn toàn có thể đúng từ 38 câu trở lên trong bài thi IELTS Reading, đương đương mức điểm 8.5-9.0.

Những dạng bài NOT-In-Order trong IELTS Reading

Dạng câu hỏi NOT-In-Order thường nằm trong các kiểu câu hỏi yêu cầu các bạn nối (matching) thông tin với tác giả, đoạn hoặc một thành phần nào đó của câu.

Dạng bài NOT-In-Order nằm trong các dạng câu hỏi thầy liệt kê bên dưới, trích từ sách luyện thi IELTS Reading chuẩn của Cambridge.

Matching Heading

Đây là dạng bài nối tiêu đề cho sẵn với đoạn văn. Trong dạng bài này, các bạn phải nối các tiêu đề trong một danh sách cho sẵn trước với các đoạn văn phù hợp. Mỗi tiêu đề ứng với một đoạn văn và có một số tiêu đề không cần sử dụng.

Ví dụ dạng bài Matching Heading từ sách Cambridge IELTS:

Information Matching

Đây là dạng bài nối thông tin trong câu hỏi với đoạn văn có chứa thông tin đó.

Trong dạng bài này, các bạn được cho một danh sách các phát ngôn hoặc các cụm từ tương đối dài, và nhiệm vụ của bạn là phải nối phát ngôn hoặc cụm từ đó với một đoạn văn ở phần trên.

Tuỳ vào đề bài, một số phát ngôn hoặc cụm từ có thể được sử dụng nhiều hơn 2 lần. (NB You can use any letter more than once).

Ví dụ:

• Cụm từ trong câu số 15 phù hợp với Paragraph B. 
• Paragraph B cũng đồng thời chứa thông tin của câu số 17. 
• Vậy câu 15 đáp án là B, và câu 17 cũng có đáp án là B.

Ví dụ dạng bài Information Matching từ sách Cambridge IELTS:

Feature Matching

Với dạng câu hỏi này, bạn phải nối một chủ thể, thường là nhà khoa học, chuyên gia, khu vực địa lý … vào phát ngôn hoặc thông tin phù hợp.

Trong dạng bài này, các bạn sẽ thấy một danh sách các lựa chọn nằm trong hộp (box) và các phát ngôn hay thông tin (câu hỏi) và nhiệm vụ của các bạn là nối những thông tin phù hợp với nhau.

Ví dụ:

• Câu hỏi số 5 nối với lựa chọn B trong hộp. 
• Câu hỏi số 8 cũng phù hợp với lựa chọn B.

Trong một số trường hợp, có một số lựa chọn chủ yếu làm “yếu tố gây rối” (distractor) chứ không được sử dụng.

Ví dụ dạng Feature Matching từ sách Cambridge IELTS:

Sentence Ending Matching

Dạng câu hỏi này yêu cầu bạn phải nối phần đầu của câu với phần cuối để tạo ra một câu hoàn chỉnh. 

Trong phần này, các bạn sẽ được cho sẵn phần đầu câu hoặc một phần mệnh đề chính và một danh sách các lựa chọn. Nhiệm vụ của các bạn là chọn phần cuối câu phù hợp làm đáp án.

Dạng bài này luôn là dạng câu hỏi nằm cuối các đoạn văn.

Ví dụ dạng Sentence Ending Matching từ sách Cambridge IELTS:

Picking Up

Đây là dạng câu hỏi yêu cầu bạn phải chọn đáp án từ danh sách cho sẵn.

Trong dạng bài này, các bạn chọn 2 đáp án trong 5 lựa chọn hoặc chọn 3 đến 5 đáp án từ danh sách các lựa chọn.

Theo thầy ghi nhận, trong những năm gần đây, thì không còn quá nhiều lựa chọn, chủ yếu là chọn từ 2 đến 3 đáp án.

Ví dụ dạng bài Picking Up từ sách Cambridge IELTS:

Cách làm IELTS Reading: Chiến lược xử lý tốt dạng bài NOT-In-Order

Chiến lược làm bài, cách làm IELTS Reading với câu hỏi dạng NOT-In-Order cũng không có quá nhiều khác biệt với dạng bài In-Order.

Tuy nhiên vì độ phức tạp và mức độ suy luận đòi hỏi cao hơn, bạn sẽ mất thời gian hơn cho việc tìm kiếm từ khoá và khoanh vùng đáp án.

Để xử lý dạng bài NOT-In-Order, thầy giới thiệu đến các bạn Quy trình chuẩn hóa 3 bước 3S.ANR

Bước 1: Analysing – Phân tích câu hỏi để xác định các từ khoá

Các bạn tập trung vào câu hỏi để xác định các từ khoá, đọc lướt (skim) để xác định các yếu tố nổi bật trong câu như:

• từ chỉ số liệu (figures), 
• danh từ riêng (proper noun), 
• nơi chốn (place), 
• thời gian (time).

Bước 2: Navigating – Định vị từ khóa trong bài để xác định vùng chứa đáp án

Các bạn cần đọc lướt (skim) đoạn văn để xác định những từ khóa tương quan với với từ khóa trong câu hỏi. 

Vùng chứa đáp án trong bài phải bao gồm những từ khoá của câu hỏi. Khoanh vùng đáp án là thao tác trung gian mấu chốt để tìm ra đáp án.

Bước 3: Reasoning – Suy luận

Sau khi đã định vị vùng chứa đáp án, các bạn đọc kĩ (scan) để có đủ thông tin suy luận (reasoning) và chọn đáp án phù hợp.

Việc loại trừ đáp án sai hoặc xác định cụm từ tương đồng ngữ nghĩa sẽ giúp các bạn chọn đáp án chuẩn xác.

02 ví dụ minh hoạ cách làm IELTS Reading dạng bài Not-In-Order

Tương tự như trong bài viết về dạng câu hỏi in-order, thầy chọn ngẫu nhiên 2 loại câu hỏi trong sách luyện thi IELTS của Cambridge để làm ví dụ minh hoạ cho dạng câu hỏi NOT-In-Order, hướng dẫn các bạn cách làm IELTS Reading.

Ví dụ minh hoạ số 1: Dạng Matching Heading

Đây là dạng bài nối tiêu đề với đoạn văn, thầy trích từ đề thi IELTS chính thức phát hành của Bộ phận khảo thí Cambridge, Hội đồng Anh và IDP Education.

Chủ đề bài đọc là “New Zealand Seaweed” (rong biển) của New Zealand, một chủ đề về thực vật học. Một điều khá thú vị là nếu các bạn không biết nghĩa của chủ thể “Seaweed” thì vẫn có thể làm được bài này, không ảnh hưởng gì đáng kể.

Các bạn làm theo cách làm IELTS Reading thầy hướng dẫn ở trên, tuần tự các bước như sau:

Bước 1: Analysing

Các bạn phân tích (analysing) các tiêu đề (heading) để xác định từ khóa (keywords) chính trong từng tiêu đề. 

Thầy lần lượt có các từ khóa như sau:

• appearance
• location
• nutritional value
• reproduce
• grow
• agar
• make
• under useextinction
• risk
• recipe
• cook
• range
• product
• sink
• dry

Sau khi đọc và xác định được một từ khoá, các bạn sẽ phần nào định hướng và dự báo được nội dung bài đọc.

Bước 2: Navigating 

Các bạn đọc lướt từng đoạn văn để xác định các từ khóa hoặc các cụm từ cùng trường ngữ nghĩa với các từ khóa vừa tìm ra trong các tiêu đề.

Trong Paragraph A, các bạn thấy có chủ thể “food”, “health” và hàng loạt các “elements” bao gồm “aluminum”, “barium”, “calcium”, “chloride”, “copper”, “iodine”, “iron” và các từ “vitamin” …

Rõ ràng, chuỗi liệt kê này thuộc tập con cùng trường ngữ nghĩa “nutrition” (dinh dưỡng) và đều là các “nutrients”.

Các bạn nhận thấy là đoạn này phải có heading có ý liên quan đến dinh dưỡng.

Bước 3: Reasoning 

Các bạn quay lại đọc các tiêu đề đã phân tích và định hình từ khoá ban đầu thì nhận thấy chỉ có tiêu đề ii là phù hợp hơn cả, vì có chứa cụm từ khoá “nutritional value”.

Ngoài ra, quan sát các tiêu đề khác, các bạn sẽ thấy rằng có những tiêu đề hoàn toàn không phù hợp, ví dụ tiêu đề có chứa “extinction” và “risk” hay “sink” và “dry”. Loại trừ cũng là thao tác các bạn phải làm song song với việc đi tìm đáp án đúng.

Ví dụ minh hoạ số 2: Feature Matching

Đây là dạng bài nối ý, cụ thể là nối sự kiện (events) với quốc gia (nationalities).

Chủ đề bài đọc trong bài thi IELTS Reading này là lịch sử các loại đồng hồ từ thời cổ đại đến nay – “A Chronicle of Timekeeping”.

Các bạn làm như hướng dẫn chi tiết của thầy sau đây.

Bước 1: Analysing 

Các bạn đọc lướt qua các thông tin chi tiết về người dân ở các quốc gia từ cổ đại đến hiện đại và các từ khóa trong từng sự kiện:

• calendar, months

• equal, day 

• equal halves, cabinet 

• shape, event, work 

• schedule

Việc phân tích (analysing) câu hỏi và các lựa chọn sẽ giúp các bạn có sự định hình, giúp cho việc tìm kiếm thông tin nhanh hơn.

Bước 2: Navigating 

Các bạn tìm những danh từ riêng chỉ quốc gia trong đoạn văn. Trong bài này, các bạn khá may mắn khi tìm được danh từ “Babylonians” ngay trong Paragraph A.

Xung quanh “Babylonians” các bạn tìm thấy các cụm từ khóa “co-ordinate communal activities” (tổ chức hoạt động cộng đồng), “plan the shipment” (chuyển hàng) hay “regulate planting” (điều tiết việc trồng trọt).

Khi các bạn đã tìm được từ khoá và khoanh vùng (navigating) đáp án như thế này thì gần như đã có đáp án trong tay.

Bước 3: Reasoning 

Các bạn đọc kĩ các từ khoá và suy luận (reasoning) để cân nhắc chọn đáp án thông qua các cụm từ có cùng trường nghĩa.

Về mặt ngữ nghĩa, “co-ordinate communal activities”, “plan the shipment” hay “regulate planting” đều nằm trên trường ngữ nghĩa “public events” và “work”. Đây chính là các từ khóa trong Câu số 8.

Vậy với Câu số 8 này, các bạn nối với Đáp án A “Babylonians” là phù hợp nhất. 

Kết luận

Với dạng câu hỏi NOT-In-Order, các bạn thực hiện thao tác làm bài không quá khác biệt với dạng câu hỏi in-order. Tuy nhiên dạng bài NOT-In-Order đòi hỏi sự tập trung cao độ để tìm từ khoá và việc định vị đáp án sẽ khó hơn về mặt ngữ nghĩa.

Nhiều câu hỏi trong dạng bài này đòi hỏi các bạn phải có kiến thức về ngôn từ và kĩ năng suy luận ngôn ngữ ở mức độ cao.

Vì vậy, song song với việc hiểu rõ nguyên lý làm bài, cách làm IELTS Reading thì việc không ngừng nâng cao vốn từ vựng cũng là điều kiện tiên quyết để làm tốt dạng bài này.

Chúc các bạn ôn tập thật tốt và đạt kết quả cao trong bài thi IELTS.